در این مقاله به بررسی دلیل استفاده از یخساز مناسب میگو و ماهی، نحوه کار آن و عملکرد آن ها پرداخته می شود. از آن جایی که چیلر ها نمیتوانند سرما را در زمان کوتاه ایجاد کنند یخساز ها اهمیت بسیاری می یابند.
چرا از یخساز مناسب میگو و ماهی استفاده می شود؟
فرایند صید و انبار ماهی و میگو در مدت زمان کوتاهی انجام می شود و به همین دلیل، نیاز به کاهش فوری دمای آن ها وجود دارد. این کار را نمی توان با استفاده از یک چیلر معمولی انجام داد؛ به این دلیل که چیلرهای معمولی توانایی ایجاد سرمای زیاد در مدت زمان کوتاه را ندارند. برای رفع این مشکل، از یخساز مناسب میگو و ماهی استفاده می شود.
یخ های تولید شده توسط یخسازها به دلیل تماس مستقیم با محصولاتی مانند ماهی و میگو، در زمانی بسیار کوتاه می توانند دمای محصولات را کاهش داده و از خرابی و فساد آن ها جلوگیری کنند. برای اینکه اطلاعات بیشتری در این مورد بیابید مقاله آیا استفاده از یخ باعث سالم و تازه ماندن ماهی می‌شود؟ را بخوانید.
یخساز مناسب میگو و ماهی
انواع مختلفی از یخسازها وجود دارد که هر کدام دارای ویژگی های خاص خود هستند. مهم ترین ویژگی که مشخصه های یک یخساز را تعیین می کند، اندازه ی یخ های تولید شده است. به طور کلی هر چه اندازه ی این یخ ها بزرگ تر باشد، میزان سطح تماس یخ با محصولات کاهش یافته و نتیجه انتقال حرارت کاهش می یابد. در مقابل، مزیت یخ هایی با اندازه ی بزرگ، زمان بیشتر ذوب شدن است.
یخ هایی با اندازه ی کوچک و یخ های پودری، سرعت بالای انتقال حرارت به دلیل بیشتر بودن میزان سطح تماس است اما در مقابل این یخ ها نیز به سرعت آب شده و نیاز به اضافه کردن یخ های جدید وجود خواهد داشت. به طور کلی برای محصولاتی مانند ماهی و میگو، امکان فاسد شدن و خرابی محصول بالا است و بهتر است از یخ هایی با ابعاد کوچک یا به صورت پودری استفاده شود.
یکی از مهم ترین مراحلی که برای حفظ و نگهداری کیفیت ماهی لازم است، نگهداری مناسب پس از صید آن در کشتی ها و لنج ها است. به همین دلیل، یخسازهایی در این وسایل نقلیه ی دریایی وجود دارد تا بین فاصله ی زمانی صید تا انتقال ماهی و میگو به بندر، دمای محصولات کاهش یافته و از خرابی و فساد جلوگیری شود.
از دیگر ویژگی های مهم یخساز مناسب میگو و ماهی ، مشخصات چیلرهایی است که سرمای مورد نیاز برای انجماد یخ ها را تأمین می کنند. با توجه به اینکه دمای مناسب برای نگهداری انواع ماهی و میگو بسیار پایین است، چیلر باید بتواند دمای بسیار پایینی برای سیال در اواپراتور ایجاد کند. ایجاد دمای پایین نیاز به توان بالا و تجهیزات گران قیمت دارد و به همین دلیل، چیلرهای یخسازها نقش مهمی در تعیین مشخصات یخساز دارند.
برای کاهش دمای یخ از روش اضافه کردن ناخالصی استفاده می شود و معمولاً ناخالصی که به یخ اضافه می شود، نمک است. این کار برای نگهداری ماهی در دمای انجماد آن انجام می شود و با این روش، می توان ماهی و میگو را در دمای پایین تری نگه داشت و زمان نگهداری را طولانی تر کرد.
برای تولید یخ هایی که برای نگهداری ماهی و میگو استفاده می شود، قوانین و مقررات ویژه ای وجود دارد که توسط سیستم امنیت غذایی HACCP (Hazard Analysis and Critical Control Point) تدوین می شود و کلردار بودن آب و معدوم کردن یخ های باقی مانده از مهم ترین این موارد هستند.
نحوه ی کار یخساز مناسب میگو و ماهی
یخسازها با استفاده از یک مدار الکتریکی ساده و چندین کلید، کنترل می شوند. در شروع هر سیکل یخ سازی، یکی از کلیدها، سلونوئید پمپ آب را فعال کرده و پمپ، آب را به داخل یخساز منتقل می کند. آب تنها برای چند ثانیه باز می ماند تا قالب یخ پر شود. قالب های یخ بر اساس نوع یخساز، شکل و اندازه ی متفاوتی دارند.
زمانی که قالب ها پر شدند، پمپ خاموش شده و شیرها بسته می شوند تا زمان کافی برای انجماد یخ ها وجود داشته باشد. انجماد یخ ها با استفاده از چیلری است که اواپراتور آن متصل به یخساز است. سیستم کنترلی یخساز دارای سنسورهای دمایی است که میزان دمای آب داخل قالب ها را پایش می کنند. زمانی که این دما به نقطه ی مشخصی برسد (مثلا -13 درجه ی سلسیوس)، ترموستات مربوط به این سنسورها کلید خاصی را در مدار الکتریکی غیرفعال می کند. برای مطالعه بیشتر یخساز اتوماتیک چیست و تفاوت یخساز دستی و یخساز اتوماتیک را بخوانید.
پس از این، یک کویل گرمایشی که در زیر قالب ها قرار گرفته، فعال شده و باعث گرم شدن و ذوب مقداری از یخ در تماس با سطوح قالب می شود. پس از جدا شدن یخ ها از قالب، مدار الکتریکی، بخش دیگری از سیستم را فعال می کند که این بخش، وظیفه ی چرخاندن قالب ها و هدایت یخ ها به سمت خروجی دستگاه را بر عهده دارد.
یخسازی که عملکرد آن توضیح داده شد تنها یکی از رایج ترین دستگاه های صنعتی است و مکانیسم های دیگری نیز برای یخسازها وجود دارد که توسط بسیاری از شرکت های صنعتی پیاده سازی می شوند. همان طور که در بخش قبل مشاهده کردیم، یخساز مناسب میگو و ماهی باید اندازه ی یخ های تولید شده کوچک باشد. به همین دلیل در ادامه این نوع از یخسازها را با جزئیات بیشتری بررسی می کنیم.
یکی از ساده ترین و پرکاربردترین یخساز مناسب میگو و ماهی ، قالب یخساز عمودی است که یخ ها به صورت مکعبی روی هم قرار می گیرند. برای خنک کردن 10 کیلوگرم ماهی که دمای 30 درجه سلسیوس دارد به 3.4 کیلوگرم یخ نیاز است. از دیگر یخسازهای رایج برای خنک نگه داشتن ماهی و میگو، یخساز پودری هستند. این نوع از یخسازها مانند یخسازهای مکعبی هستند؛ با این تفاوت که در چنین یخسازهایی یک عضو بیشتر وجود دارد. این عضو اضافه که در انتهای دستگاه و قبل از تحویل یخ به کاربر وجود دارد، خردکن است.
خردکن، یخ هایی با ابعاد بزرگ را دریافت کرده و آن ها را به تکه های ریز تبدیل می کند. از دیگر تفاوت های یخساز پودری با یخساز مکعبی، قرار گرفتن یخ ها در داخل یک استوانه ی فلزی است. در یخسازهای پودی، آب از داخل و خارج این استوانه ی فلزی عبور می کند و عبور آب باعث می شود که در اطراف این استوانه ی فلزی، یخ ایجاد شود.
خردکن های یخسازهای پودری وابسته به کاربرد، انواع مختلفی دارند. برخی از خردکن ها یخ را کاملاً پودر می کنند تا با تماس کامل یخ با مساحت اطراف ماهی و میگو، حداکثر میزان انتقال حرارت انجام شود اما برخی از خردکن ها تکه های بزرگتر نامنظم (با ابعادی در حد چند میلی متر) ایجاد می کنند.
سخن آخر
یخسازها جزو تجهیزاتی هستند که استفاده از آن ها برای نگهداری انواع ماهی و میگو ضروری است. شرکت فراسرد در زمینه ی سیستم های تبرید تجربه ی فراوانی دارد و می تواند شما را در انتخاب و خرید این دستگاه، کمک کند. برای مشاوره در این زمینه و انتخاب بهترین یخساز صنعتی ایرانی برای کاربرد شما با کارشناسان فراسرد در تماس باشید.