موز یکی از مشهورترین میوه های جهان است که دارای ارزش غذایی بسیار بالایی است. استفاده از موز در زندگی ما تا حدی زیاد است که کمتر مهمانی را می توانید بدون وجود این میوه به یاد آورید. لازمه دسترسی همگانی به موز، استفاده از سردخانه های خاصی است.
سردخانه موز (banana cold room) یا اتاق عمل آوری موز (banana ripening chamber) به یک اتاق با تجهیزاتی خاص گفته می شود که توانایی کنترل دما، رطوبت و ترکیب گازهای داخل اتاق را برای عمل آوری و ذخیره مناسب موزها دارد.
سردخانه موز به نحوی طراحی می شوند که بهترین شرایط را برای ذخیره مناسب و عمل آوری یکنواخت موزها فراهم کنند تا محصول نهایی با بالاترین کیفیت، عرضه بازار شود.
سردخانه موز ویژگی های خاصی دارد که آن را متمایز از سایر سردخانه ها می سازد و به همین جهت، تجهیزات و ساخت آن نیز متفاوت خواهند بود. در این مقاله با ما همراه باشید تا به بررسی نکات طلایی نگهداری موز در سردخانه پرداخته و بهترین سردخانه ها را با این کاراریی مشخص کنیم.
ویژگی های سردخانه موز
موز معمولا صورت سبز و سفت برداشت می شود. در این حالت، می توان موزها را برای زمان طولانی انبار کرد. برای انبار موزها، باید به کمیت های زیر توجه داشت و علاوه بر آن، انبار کردن باید به گونه ای باشد که در زمان عرضه این میوه، رنگ آن زرد بوده و آماده استفاده باشد.
شما برای آگاهی بیشتر میتوانید مقاله ساخت سردخانه کوچک و بزرگ در سال 1404 را مطالعه کنید.
کنترل دما
دمای مناسب برای انبار کردن طولانی مدت و حمل و نقل موز، بین 13 تا 15 درجه سلسیوس است. زمانی که قصد عمل آوری این میوه وجود داشته باشد، دما به مقدار 15 تا 20 درجه سلسیوس افزایش خواهد یافت.
موزها به هیچ وجه نباید در دمای زیر 13 درجه سلسیوس نگه داری شوند؛ زیرا در این صورت آسیب خواهند دید و همچنین نکته مهم این است که در دمای پایین، موزهای نرسیده آسیب بیشتری نسبت به موزهای رسیده تجربه می کنند. تغییرات دمایی سردخانه موز می تواند در کیفیت و زمان رسیدن موزها تاثیر زیادی داشته باشد.
کنترل رطوبت
رطوبت زیاد باعث افزایش سرعت رسیدن میوه شده و رطوبت پایین، باعث خشک شدن محصول نهایی می شود. به همین دلیل کنترل رطوبت نیز جزو اقدامات ضروری در سردخانه موز به حساب می آید. میزان رطوبت نسبی توصیه شده بین 90 تا 95 درصد است.
کنترل گاز اتیلن
گاز اتیلن مهم ترین ابزار برای رسیدن موزها است و میزان این گاز در سردخانه موز، نقش بسیار حیاتی را ایفا می کند. معمولا موزهای سبز در کیسه هایی از جنس پلی اتیلن انبار می شوند و درون این کیسه ها، غلظت کربن دی اکسید تا 5 درصد و اکسیژن تا 2 درصد کاهش داده می شود.
همچنین درون کیسه ها پتاسیم پرمنگنات نیز قرار داده می شود. در طول مدت انبار موزها، اتیلنی که از آن ها صادر می شود، توسط پتاسیم پرمنگنات جذب شده و بدین طریق، از رسیدن پیش از موقع موزها جلوگیری می شود.
زمانی که موقع عرضه موزها به بازار برسد، اتیلن به صورت مصوعی در سردخانه موز انتشار داده شده و موزها در طول 24 تا 48 ساعت، رسیده می شوند. در چنین شرایطی، قسمت های قهوه ای و سیاه در پوسته موز ایجاد می شود اما میوه داخل پوسته، سالم مانده و مناسب استفاده خواهد بود.
گاز اتیلن به میزان زیادی از میوه هایی مانند سیب و گوجه فرنگی نیز منتشر می شود و به همین دلیل در صورتی که موزهایی که خریدید همچنان سبزند، نگه داشتن آن ها در کیسه ای به همراه میوه های ذکر شده، به سرعت باعث رسیده شدن آن ها خواهد شد. درباره سردخانه گوجه فرنگی بیشتر بدانید.
کنترل میزان گردش هوا
گردش هوای مناسب در سردخانه موز باعث کنترل بهتر و یکنواخت تر دما و رطوبت در تمام نقاط سردخانه می شود. همچنین گردش هوا باعث جلوگیری از تجمع اتیلن در یک بخش و تشکیل قسمت های تیره بر روی موزها می شود.
بسته بندی
معمولا از بسته بندی اولیه موزها برای انبار کردن آن ها استفاده می شود تا از هر گونه آسیب به آن ها جلوگیری شود. به همین دلیل، بسته بندی باید دارای استحکام کافی بوده و امکان گردن هوا درون جعبه ها وجود داشته باشد تا دما، رطوبت و غلظت گاز اتیلن به راحتی کنترل شود. بسته بندی موزها در جعبه هایی با وزن بین 13 تا 18 کیلوگرم و وابسته به نیاز بازار انجام می شود.
کنترل کیفیت در سردخانه موز
برای اطمینان از کیفیت محصولات، کنترل دوره ای محصولات و بازرسی منظم از سردخانه، ضروری است. در فرایند بازرسی، محصولات رسیده و آسیب دیده باید از سایر محصولات جدا شوند.
در غیر این صورت، اتیلن منتشر شده از این محصولات، باعث رسیدن زودتر از موقع و خرابی موزها خواهد شد. از مواردی که در بازرسی ها باید در نظر گرفته شود، آسیب در اثر قرار گرفتن در دمایی پایین تر از دمای 13 درجه سلسیوس است.
نشانه های این نوع آسیب، وجود تغییر رنگ در زیر پوسته های موزها است که به صورت رگه هایی در طول موز دیده می شوند. درباره درب سردخانه بیشتر بدانید.
سردخانه موز کاربرد دیگری دارد؟
سردخانه موز برای میوه های دیگری مانند انبه، پاپایا و آووکادو نیز استفاده می شوند و شرایط نگه داری و تجهیزات مورد نیاز این میوه ها، بسیار شبیه به هم هستند.
مدت زمان انبار موز
مدت زمان انبار موز به عوامل مختلفی مانند زمان برداشت، نوع بسته بندی و شرایط نگه داری بستگی دارد اما به صورت متوسط برای بسته بندی معمولی، 28 روز و برای بسته بندی مخصوص با کیسه پلی اتیلن با ضخامت 0.4 میلی متر، 40 روز را می توان پیش بینی کرد.
سخن آخر
در این مقاله شرایط نگه داری در سردخانه موز و نکاتی که کیفیت محصولات خروجی و بهره وری سردخانه را به حداکثر می رسانند بررسی شد.
لازم به ذکر است دو عامل مهم دیگر نیز در این فرایند نقش اساسی دارند که اولین مورد، حجم محصولات و مقیاس عملیات است. این عامل نقش تعیین کننده در محاسبات اقتصادی خواهد داشت.
مورد دوم، شرایط و محدودیت های محلی است که برای هر منطقه متفاوت است. برای در نظر گرفتن تمام این موارد، به کمک متخصصان این زمینه نیاز خواهد داشت. بدین ترتیب می توانید برای دریافت مشاوره بیشتر در این زمینه ها با کارشناسان فراسرد در ارتباط باشید
