سردخانه سیب Cold Storage for Apples یک مکان مناسب برای نگهداری، افزایش طول عمر و جلوگیری از فاسد شدن میوه سیب محسوب میشود؛ به عبارت دیگر، هدف از نگهداری سیب در سردخانه، قابلیت عرضه این محصول در خارج از فصل و حفظ کیفیت آن است.
سردخانههای نگهداری سیب انواع مختلفی دارند که استفاده از سردخانههای با اتمسفر کنترل شده، حفظ و ماندگاری این محصول را برای مدتزمان طولانی، در پی دارد. اگر قصد کسب خرید سردخانه سیب را دارید، این مقاله با معرفی انواع سردخانه سیب، الزامات آن و روش نگهداری سیب در سردخانه، همانند یک راهنمای خرید در اختیار شما است تا پس از مطالعه آن، بتوانید با دید بازتر اقدام به خرید کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر شرایط نگهداری میوه در سردخانه را مطالعه کنید.
مزیت نگهداری سیب در سردخانه
مزیت نگهداری سیب در سردخانه افزایش ماندگاری و فراهم کردن فرصت کافی برای عرضه به بازار است. به طور کلی افزایش عمر نگهداری میوه در سردخانه از طریق کنترل و تنظیم سه پارامتر انجام می گیرد: دمای پایین، رطوبت نسبی بالا و غلظت مناسب گازهای مؤثر.
نگهداری در دمای پایین موجب می شود:
- تنفس و سایر فعالیت های حیاتی میوه کاهش پیدا کند.
- فعالیت باکتری ها , قارچ ها ( شامل کپک ها و مخمرها) کاهش یافته و در نتیجه از فساد میوه جلوگیری شود.
- از تغییرات سریع در کیفیت میوه مانند تغییر رنگ، رسیدن بیش از حد و آردی و نرم شدن میوه جلوگیری شود.
از طرف دیگر بالا نگه داشتن رطوبت نسبی باعث کاهش سرعت تبخیر از سطح میوه ها و در نتیجه حفظ طراوت و تازگی آن ها می گردد.
یکی دیگر از اقداماتی که می تواند ماندگاری سیب در سردخانه را افزایش داده و از فاسدن شدن سریع آن جلوگیری به عمل آورد کنترل غلظت گازهای مؤثری مانند اکسیژن، دی اکسید کربن و نیتروژن است. برای این منظور می توان سیب را در سردخانههای دارای اتمسفر کنترل شده نگهداری کرد.
کدام نوع از سردخانه برای نگهداری سیب مناسب است؟
از آنجایی که سردخانهها از نظر دمای نهایی به 2 دسته با دمای زیر و بالای صفر درجه تقسیمبندی میشوند و دمای نگهداری سیب در سردخانه های مختلف عمدتا نزدیک به صفر درجه سانتیگراد است، سردخانه های بالای صفر که در رده منهای ۴ تا بعلاوه ۴ درجه قابل تنظیم هستند، مناسب بوده و نسبت به دما و رطوبت مورد نیاز و همچنین تهویه و خروج گاز مونو اکسید کربن حاصل از تنفس سیب نیز قابل تنظیم هستند.
انواع سردخانه سیب
بهطور کلی، انواع سردخانه سیب از نظر ظرفیت نگهداری و نحوه عملکرد، به دستههای صنعتی، کانکسی، کارخانه ای و کنترل اتمسفر تقسیم میشود:
سردخانه سیب صنعتی
سردخانه صنعتی مخصوص میوه ، بهصورت سولهها و سالنهای بزرگ و دارای اتاقهای متعدد ساخته میشوند. در این سردخانهها امکان نگهداری از میوههای مختلف در دماهای گوناگون وجود دارد. در این زمینه باید خاطر نشان نمود که سردخانه سیب صنعتی، در ظرفیتهای بالا و بهمنظور برآورده ساختن نیاز باغداران، توزیعکنندگان و مصرف کنندگان طراحی و ساخته میشوند.
سردخانه سیب کانکسی
سردخانههای کانکسی بهصورت آماده تولید میشوند و برای استفاده در مکانهایی که امکان استفاده از سردخانه صنعتی و ثابت وجود ندارد، مناسب هستند. قابلیت حمل و جابجایی به مکان موردنظر، از ویژگیهای شاخص سردخانههای کانکسی محسوب میشود. راهاندازی و کارکرد سردخانههای کانکسی معمولا با توجه به ظرفیت محدود با جریان برق تک فاز هم میتواند راه اندازی شود .
بدنه و ساختار اصلی این مدل از سردخانه سیب، از آلیاژهای فلزی باکیفیت و ضدزنگ تولید میشود (مطالعه بیشتر: ساندویچ پانل سردخانه ای چیست). این ویژگی مقاومت، دوام و استحکام سردخانه سیب کانکسی را در برابر رطوبت و عوامل خارجی افزایش میدهد.
سردخانه سیب کارخانه ای
این نوع سردخانه ها معمولاً برای نگهداری میوه و خصوصا صنایع تبدیلی مورد استفاده قرار میگیرد. تعبیه موتورهای سرما ساز با دمای بالای صفر، امکان نگهداری از سیب را در این سردخانهها فراهم میکند. دیوارها، کف و سقف سردخانه سیب کارخانه های تولید مواد با موادی مانند پلی استایرن و یا فوم تزریقی، عایقبندی میشوند.
سردخانه های کنترل اتمسفر
سردخانه کنترل اتمسفر (CA) از انواع پیشرفته و مدرن سردخانه سیب محسوب میشود. سردخانههای کنترل اتمسفر برای نگهداری طولانیمدت از محصولات مختلف ساخته شدهاند. در این نوع از سردخانهها، قابلیت تنظیم و کنترل ترکیبات گازی هوا وجود دارد. پیش از مطالعه ادامه مطلب میتوانید به نوشته ی سردخانه کنترل اتمسفر چیست و کاربرد آن مراجعه کنید و در مورد سردخانه های CA بیشتر مطالعه کنید.
هوای معمولی از عناصری مانند ۳ درصد گاز کربنیک، ۱۹ درصد اکسیژن، ۷۸ درصد ازت و مقداری ناچیز از گازهای دیگر تشکیل شده است؛ اما در سردخانه با اتمسفر کنترل شده، قابلیت تنظیم، افزایش و کاهش این گازها متناسب با نوع میوه و شرایط نگهداری آن وجود دارد. بهعنوان مثال، در این سردخانهها میتوان گاز کربنیک را تا سه درصد افزایش و میزان اکسیژن را تا دو درصد کاهش داد. افزایش میزان گاز کربنیک در کنار کاهش میزان اکسیژن، طول و مدتزمان نگهداری از میوههایی مانند سیب را بالا میبرد. اتاقهای طراحیشده برای سردخانه اتمسفر کنترل، از نوع Gas tight یا غیرقابل نفوذ هستند.
انبار کردن میوهها در این سردخانهها، همانند سردخانههای معمولی صورت میگیرد؛ با این تفاوت که پس از انبار کردن، درب سردخانه بهصورتی بسته میشود که هیچگونه منفذ و روزنهای به خارج نداشته باشد.
در طی دو الی سه هفته، میزان اکسیژن داخل سردخانه به علت تنفس میوهها، کاهش مییابد که برای ثابت نگهداشتن میزان اکسیژن در سردخانه کنترل اتمسفر، از ژنراتور کنترلکننده اتمسفر استفاده میشود. لولههای متصل شده به این ژنراتور، به داخل انبار وصل میشود و از این طریق رهاسازی ازت با استفاده از سیلندرهای تحتفشار صورت میگیرد. این فرایند، میزان اکسیژن داخل سردخانه را کنترل و تنظیم میکند.
ویژگیهای فنی سردخانه سیب چیست؟
فرقی نمیکند که کدامیک از انواع سردخانه سیب را انتخاب کنید، سردخانهای که تحویل میگیرید باید دارای مشخصات فنی استاندارد باشد تا بتوانید از محصولتان بهخوبی نگهداری کنید. برخی از این الزامات فنی، در ادامه تشریح شده است:
دمای مناسب برای سردخانه سیب
شرایط دمایی بهینه، از مهمترین ویژگیهای سردخانه سیب قلمداد میگردد. بهطور معمول، پایینتر بودن دمای نگهداری سیب، موجب کند شدن فرآیند رسیدن میوه و از بین رفتن رطوبت آن میشود. نقطه انجماد میوه سیب متناسب با زمان برداشت، در محدوده منفی دو درجه سانتیگراد قرار دارد. بر این اساس، نباید میوه سیب را در محدوده دمایی پایینتر از منفی ۱ درجه سلسیوس نگهداری کنید.
همانگونه که پیش از این عنوان گردید، انواع سیب ، در سردخانههای بالای صفر نگهداری میشوند. محدوده دمای معمول و استاندارد سردخانه بالای صفر نیز در بازه صفر تا مثبت ۴ درجه سانتیگراد قرار دارد؛ یعنی محدودهای که شامل دمای مناسب برای نگهداری سیب میشود. در صورت فراهم بودن تمامی شرایط استاندارد، نگهداری سیب در این سردخانهها برای بازه ۲۱۰ تا ۳۶۵ روز (یک سال) بهراحتی امکانپذیر است.
رطوبت نسبی موردنیاز برای سردخانه سیب
میزان رطوبت نسبی، از دیگر موارد حائز اهمیت برای نگهداری از سیب در سردخانه است. رطوبت نسبی سالن اصلی سردخانه سیب نباید کمتر از ۹۰ درصد باشد. کاهش رطوبت نسبی به کمتر از این میزان، علاوه بر سرعت بخشیدن به تبخیر رطوبت سیب، منجر به کاهش وزن، افت کیفیت و چروکیدگی محصول نیز میشود. از طرف دیگر، بالا بودن محدوده رطوبت بیش از ۹۵ درصد، موجب ایجاد شبنم روی سطح جدارههای سردخانه و میوهها میشود. این موضوع، رشد و گسترش قارچها و عوامل مخرب را به دنبال دارد.
رطوبت بالای ۹۵ درصد، آلودگی و فاسد شدن میوه را تسریع میکند؛ بنابراین، محدوده استاندارد برای رطوبت نسبی سردخانه سیب باید در محدوده ۹۰ تا ۹۵ درصد باشد.
گردش مناسب هوا در سردخانه سیب
میزان گردش هوا، از دیگر پارامترهای مهم برای نگهداری سیب در سردخانه محسوب میشود. گردش هوا با نرخ متعادل و یکنواخت، از فاسد شدن و رشد باکتریها و قارچها در سردخانه جلوگیری میکند. بهطور معمول، حجم هوای بهینه برای سرد کردن میوهها، باید به ازای هر تن بین ۳۰ تا ۴۰ مترمکعب در دقیقه باشد. علاوه بر این، نوع بستهبندی و چینش سیبها باید به گونهای انجام شود که جریان هوا بهصورت یکنواخت در میان بستهها توزیع شود.
همچنین در هر مترمکعب از فضای سردخانه، نباید بیشتر از 250 کیلوگرم سیب را نگهداری نمود.
پالت مناسب برای نگهداری سیب داخل سردخانه
استفاده از پالت مناسب و باکیفیت، از دیگر نکات دارای اهمیت برای نگهداری سیب داخل سردخانه است. پالتها برای طبقهبندی و مرتب چیدن سیبها و استفاده بهینه از فضای داخلی سردخانه مورد استفاده قرار میگیرند. جنس و ساختار پالت سیب باید از دوام و استحکام کافی در برابر نوسانات دمایی برخوردار باشد.
پالتهای سیب بهصورت موازی و پشت سر هم قرار میگیرند و باید فاصلهای بین ۱,۲ تا ۱.۵ متر بهمنظور امکان حمل و نقل و جابجایی محصول بین آنها در نظر گرفته شود. پالتهای میوه غالباً از جنس پلاستیک فشرده یا فلز ضدزنگ و با قابلیت شستشو تولید میشوند. همچنین، محصولات چیده شده روی پالت نیز باید حدود ۳۰ سانتیمتر از سطح دیوار فاصله داشته باشد.
نمونه برداری به منظور کنترل عوارض سیب
از دیگر موارد قابلتوجه برای نگهداری سیبها در سردخانه، میتوان به کنترل و جلوگیری از عوارض محصول در طول دوره نگهداری اشاره نمود. وجود عوامل مخرب مختلف میتواند منجر به فاسد شدن سیب در هنگام نگهداری در سردخانه شود. بهمنظور جلوگیری از این مشکلات، معمولاً در بازههای زمانی ۵ تا ۱۰ روز یکبار، از سیبها نمونهبرداری شده و معاینات و بررسیهای دقیق روی سطح آن انجام میشود.
عوارضی که ممکن است در طول مدت نگهداری سیب در سردخانه بروز نماید عبارت اند از:
- عوارض با منشأ باغی: Water Core و Bitter pit
- عوارض ناشی از پیری و نگهداری طولانی مدت: Mealy break down، Internal break down، Senile brown core
- عوارض ناشی از سرمای بیش از حد: Freezing injury، soft scald، Soggy break down، Brown core، Internal browning
- عوارض ناشی از ترکیب نامناسب هوای سردخانه در سردخانه های اتمسفر کنترل شده (اکسیژن کم، دی اکسید کربن زیاد): Skin shrivel، off flavors and odors
- عوارض ناشی از گاز آمونیاک: در سردخانه های آمونیاکی، نشت گاز مبرد موجب تغییر رنگ، رسیدن سریع میوه و حساسیت میوه به حمله قارچ ها می گردد.
- عوارض با منشأ قارچی: Blue mold ،gray mold، Apple scald، Pink Rot، Bull’s Eye، Black Rot، Alternaria، Bitter Rot، Brown Rot
روش نگهداری سیب در سردخانه به چه صورت است؟
روش نگهداری سیب در سردخانه بهصورت اصولی، بیشتر شامل الزامات و شرایطی است که ثبات کیفیت سیب را تضمین میکند و آسیبهای ناشی از سرما را به حداقل میرساند. از آنجایی که الزامات فنی سردخانه سیب در بخش قبلی توضیح داده شده، این بخش به معرفی قدم به قدم روشهای جلوگیری از آسیبهای ناشی از سرما اختصاص دارد که این روشها، از استاندارد ملی ISIRI 946 با عنوان «آیین کار نگهداری سیب در سردخانه» استخراج شده است.
نگهداری سیب در فاصله برداشت تا ورود به سردخانه
پس از برداشت، سیب های سالم باید از سیب های آسیب دیده (زخمی، لهیده، پلاسیده، آفت زده، پوسیده و …) جداسازی شده و تنها میوه های سالم را برای نگهداری به سردخانه منتقل کرد. همچنین سیب های سالم را نیز باید بر اساس اندازه، دسته بندی کرد و هر دسته به صورت مجزا نگهداری شود.
بهتر است ظروف حاوی سیب را در همان روز برداشت، هرچه سریع تر به سردخانه منتقل نمود. در صورتی که انتقال سیب به سردخانه در همان روز برداشت میسر نباشد، ولی امکان خنک نگه داشتن آن در محل برداشت وجود داشته باشد، باید از این امکانات برای نگهداری میوه تا قبل از انتقال به سردخانه استفاده نمود. اگر امکان حمل سریع سیب به سردخانه فراهم نبوده و تجهیزات لازم برای سرد نگه داشتن آن در محل برداشت نیز وجود نداشته باشد، باید ظروف حاوی میوه را در اتاق های زیرزمینی، محل مسقف یا زیر سایبان نگهداری کرده و در اسرع وقت نسبت به انتقال آن به سردخانه اقدام نمود.
استفاده از وسایل نقلیه مجهز به یخچال برای انتقال سیب به سردخانه ضروری است، خصوصاً اگر فاصله مبدأ تا سردخانه زیاد باشد. در یخچال وسایل نقلیه نیز ظروف حاوی میوه باید به نحوی چیده شوند که گردش هوا در بین آن ها به راحتی انجام گیرد و الزامات دیگر مانند نظافت و ضد عفونی شدن داخل یخچال نیز رعایت شود. علاوه بر این، اگر جاده و معابر منتهی به سردخانه ناهموار باشد باید راننده به نحوی وسیله نقلیه را براند که موجب ایجاد لرزش و حرکات شدید نشود، چرا که تکان های شدید سبب وارد شدن خسارت به سیب ها می شوند.
ورود سیب به سردخانه
به محض رسیدن سیب ها به سردخانه و قبل از چیدن ظروف آن ها در محل اصلی نگهداری، باید از آن ها نمونه برداری کرده و مشخصات نمونه را به امضای صاحب کالا رساند. در صورتی که میوه ها از قبل سرد نشده باشند، باید سریعاً آن ها را به سالن پیش سرد کن منتقل کرده و دمای آن ها را تا زیر ده درجه سانتی گراد کاهش داد. برای سرعت عمل بیشتر باید ظروف را به نحوی کنار هم یا روی هم چید که هوای سرد در حین گردش به راحتی به تمام سیب ها برسد.
پس از این که سیب ها به اندازه کافی سرد شدند، ظروف حاوی آن ها به محل اصلی نگهداری در سردخانه منتقل می شوند. در سالن اصلی نیز ظروف حاوی سیب باید طوری در کنار هم چیده شوند که هوای سردخانه بین ظروف و محتویات آن ها به راحتی گردش کند. حداقل فاصله جعبه ها از سقف 60 سانتی متر و از دیوارها 15 سانتی متر بوده و مناسب ترین میزان استفاده از فضای اتاق های سردخانه 200-250 کیلوگرم سیب در هر متر مکعب فضای قابل استفاده است.
لازم به ذکر است که برای سهولت نمونه برداری های بعدی بهتر است ارقام مختلف سیب و همچنین سیب های برداشت شده از باغ های متفاوت به طور جدا از هم چیده شوند.
مدتزمان استاندارد برای نگهداری سیب در سردخانه
بزرگترین عیب ظاهری سیب، soft scald یا تاول نرم است که به علت نگهداری طولانی مدت سیب در سردخانه ایجاد میشود. سیب انواع مختلفی دارد که بر اساس استاندارد، حداکثر زمان نگهداری از انواع مختلف آنها به شرح زیر است:
- سیب گلدن دلیشس (Golden Delicious): 9 ماه
- سیب گرنی اسمیت (Granny Smith): 9 ماه
- سیب رد دلیشس (Red Delicious): 7 ماه
- سیب زنوز: 6 ماه
- سیب شمیرانی: 6 ماه
- سیب جاناتان: 5 ماه
البته این اعداد مربوط به زمانی است که سیب در زمان مناسب برداشت شده باشد، چرا که در غیر این صورت، مدتزمان استاندارد برای نگهداری سیب در سردخانه تغییر میکند. بهعنوان مثال، بهترین زمان برای برداشت سیب گلدن دلیشس و رد دلیشس، 135 تا 150 روز پس از باز شدن 80 درصد از شکوفههای درخت سیب است.
همچنین باید قسمتی از رسیدن سیب در سردخانه انجام شود تا کیفیت آن در پایان مدتزمان نگهداری، مطلوب باشد. به همین دلیل، باید سیب را پیش از رسیدن کامل برداشت نمود.
ظروف مناسب نگهداری سیب در سردخانه
برای نگهداری سیب در سردخانه نباید از پوشال استفاده کرد. ظروف یا پالتهای نگهداری سیب باید دارای منافذ لازم برای رسیدن هوا به سیب بوده و فاقد نقاط تیز و آسیبزننده باشند. برای حفظ کیفیت سیب، میتوان از کاغذهای مقاوم در برابر رطوبت و ورقه های پلیاتیلن استفاده نمود.
الزامات محیطی برای نگهداری سیب در سردخانه
برای جلوگیری از آسیبهای احتمالی ناشی از نگهداری سیب در سردخانه در بلندمدت، کنترل اتمسفر سردخانه اهمیت زیادی دارد. به همین دلیل، پوشش داخلی سردخانه باید به نحوی باشد که از ورود گاز اکسیژن و دیاکسید کربن به داخل آن جلوگیری شود.
مواد سازنده دیوارهای سردخانه باید در برابر تغییر رطوبت و دما مقاوم باشد، به همین دلیل استفاده از ورقهای فلزی یا ساندویچ پانلها برای این کاربرد، مناسب به نظر میرسد. این مواد باید در برابر صدمات مکانیکی، قارچ و باکتری نیز مقاوم باشند و بهراحتی بتوان آنها را نظافت نمود. همچنین در صورتی که میزان اکسیژن موجود در هوای سردخانه کمتر از 2 درصد باشد، باید از جذب کننده دی اکسید کربن استفاده نمود.
مهمترین عوامل مؤثر بر قیمت سردخانه سیب چیست؟
انتخاب متریال مناسب و قیمت سردخانه سیب به پارامترها و مؤلفههای مختلفی بستگی دارد که لیست این عوامل را در زیر می بینید:
- نوع و مدل سردخانه سیب
- ابعاد و اندازه سردخانه سیب
- نوع و جنس متریال و کیفیت ساخت
- تجهیزات و امکانات جانبی
- تولیدکننده و سازنده قطعات
- نوع کاربری
- ظرفیت و گنجایش سردخانه سیب
- ضریب ایمنی و اطمینان
- نوع عایقبندی
- دمای ورودی محصول
- دمای هوای محیط
- دمای نهایی سردخانه
- آماده بودن فضای در نظر گرفتهشده برای سردخانه از نظر زیرسازی و …
- تعداد دفعات ورود محصول به سردخانه در طول روز و حجم آن در هر دفعه
- فاصله سردخانه تا موتورخانه
- نوع برق محل احداث سردخانه (سه فاز یا تک فاز)
طراحی و ساخت سردخانه سیب توسط شرکت فراسرد چگونه است؟
اگر قصد خرید یا ساخت سردخانه سیب را دارید، کافی است با شماره تماس مندرج در پایین همین صفحه تماس بگیرید و با کارشناسان فروش ما صحبت کنید. آنها پس از کسب اطلاعات مورد نیاز از شما مثل ابعاد موردنظر و شرایط محل احداث سردخانه، این اطلاعات را برای تیم فنی ارسال میکنند تا پس از انعقاد قرارداد، ساخت سردخانه سیب توسط شرکت فراسرد بر اساس اطلاعات دریافتی از شما و الزامات استاندارد، آغاز شود.
نتیجهگیری
امیدواریم که با مطالعه این مقاله، اطلاعات لازم را برای ساخت و خرید یک سردخانه سیب استاندارد مثل الزامات محیطی، روش نگهداری سیب در سردخانه و انواع سردخانه سیب، کسب کرده باشید.
مرجع:
«آیین کار نگهداری سیب در سردخانه»، استاندارد ملی شماره 946
چند نوع سردخانه مناسب برای نگهداری سیب وجود دارد؟
سردخانههای سیب بر اساس ظرفیت و عملکردی که دارد به چهار دسته سردخانه صنعتی، کانکسی، کارگاهی وکنترل اتمسفر تقسیم میشود. هریک از این سردخانهها نخوه عملکرد و ساختار متفاوتی دارند؛ اما هدف همه آنها نگهداری از سیب و جلوگیری از فاسد شدن و آسیب وارد شدن به آن است.
نمونه برداری از سیب به چه منظور انجام می گیرد؟
به دلیل تفاوت در جنس سیب و شیوه نگهداری از آن ها، ممکن است برخی از سیب ها دچار خرابی شده و فاسد شوند. فاسد شدن یکی از سیب ها ممکن است باعث آسیب وارد شدن به سیب های دیگر نیز بشود. به همین منظور در بازه های زمانی 5 الی 10 روز نمونه گیری انجام شده و معاینات و آزمایش های لازم انجام می گیرد تا از سلامت آن ها مطمئن شوید.
برای نگه داری سیب در سردخانه از چه ظروفی باید استفاده کرد؟
برای نگهداری سیب در سردخانه نباید از پوشال استفاده کرد. ظروف یا پالت های نگه داری سیب باید دارای منافذ لازم برای رسیدن هوا به سیب بوده و فاقد نقاط تیز و آسیبزننده باشند. برای حفظ کیفیت سیب، میتوان از کاغذهای مقاوم در برابر رطوبت و ورقه های پلیاتیلن استفاده نمود.
2 پاسخ
سلام،
علت خراب شدن سیب در سردخانه چی هستش؟
با تشکر
با سلام و عرض ادب،
عموما دمای نامناسب سردخانه باعث یخ زدگی سیب در کارخانه و موجب سیاه شدن داخل سیب می شود.
رطوبت نامناسب، بسته بندی نامناسب، عدم رعایت نکات بهداشتی در هنگام نگهداری سیب و بسیاری علل دیگر میتوانید باعث خراب شدن سیب در سردخانه شود. از این پیشنهاد میکنم از مشاوره بخش فنی تیم تولید شرکت فراسرد کمک بگیرید.
با سپاس