دستگاه یخساز یکی از تجهیزات اساسی در صنایع غذایی، رستورانها، بیمارستانها و بسیاری از دیگر حوزهها برای تأمین یخ موردنیاز است. در ادامه شما را در انتخاب دستگاه یخساز مناسب شما راهنمایی میکینم؛
آشنایی با دستگاه یخساز
این دستگاه با استفاده از چرخه تبرید تراکمی، بخار آب را به یخ تبدیل میکند. فرآیند یخسازی شامل چهار مرحله اصلی است: فشردهسازی مبرد، چگالش مبرد، انبساط و کاهش دما، و تبخیر که در نهایت موجب یخسازی میشود.
پس از تشکیل یخ، دستگاه با گرمایش معکوس یا ضربه مکانیکی، یخها را جدا کرده و به مخزن ذخیره منتقل میکند. این فرآیند بهطور خودکار تکرار میشود و سنسورهای کنترلی تولید یخ را متوقف میکنند زمانی که مخزن پر شود.
انواع دستگاههای یخساز و کاربردهای آنها
دستگاههای یخساز بسته به نوع مصرف و نوع یخی که تولید میکنند به چند دسته تقسیم میشوند:
۱.۱ یخسازهای قالبی (Block Ice Maker)
- تولید یخ در قالبهای بزرگ
- مناسب برای حملونقل مواد دریایی و ذخیرهسازی طولانیمدت
- صنایع شیلات، حملونقل مواد غذایی
بیشتر بخوانید: یخساز قالبی صنعتی
۱.2 یخسازهای پولکی (Flake Ice Maker)
- تولید یخ بهصورت پولکهای نازک
- مناسب برای صنعت ماهیگیری، نگهداری گوشت و پزشکی
- قابلیت خنککنندگی سریع و جذب حرارت بالا
بیشتر بخوانید: یخساز پولکی
۱.3 یخسازهای پودری (Crushed Ice Maker)
- تولید یخ خردشده برای نوشیدنیها و فرآوردههای دارویی
- مناسب برای فستفودها، کافیشاپها و تولید داروهای خاص
۱.4 یخسازهای لولهای (Tube Ice Maker)
- تولید یخ بهصورت استوانهای
- مناسب برای صنایع نوشیدنی و بستهبندی مواد غذایی
راهنمای انتخاب دستگاه یخساز مناسب
انتخاب دستگاه یخساز مناسب نیاز به بررسی چندین عامل دارد. با طی کردن مراحل زیر، میتوانید بهترین گزینه را بر اساس نیازهای خود انتخاب کنید:
۱. مقدار یخ موردنیاز خود را تعیین کنید
ابتدا مشخص کنید روزانه چه مقدار یخ نیاز دارید. این مقدار بسته به نوع کسبوکار متفاوت است به طور مثال داریم:
- رستورانها و کافیشاپها: ۵۰ تا ۱۵۰ کیلوگرم در روز
- هتلها و مراکز پذیرایی: ۲۰۰ تا ۵۰۰ کیلوگرم در روز
- صنایع شیلات و بستهبندی مواد غذایی: ۵۰۰ کیلوگرم تا چندین تن در روز
اعداد اعلام شده در بالا به صورت میانگین می باشد تا یک دید کلی نسبت به این قضیه داشته باشید واین میزان یخ مورد نیاز شما با توجه به ابعاد کسب و کار و صنعتی که در آن فعال هستید می تواند دست خوش تغییرات شود.
بیشتر بخوانید: قیمت ترولی حمل یخ
۲. نوع یخ موردنیاز را انتخاب کنید
بسته به کاربردتان، یکی از انواع زیر را انتخاب کنید:
- یخ قالبی: مناسب برای نگهداری طولانیمدت و حملونقل مواد غذایی و دریایی
- یخ پولکی: ایدهآل برای صنعت ماهیگیری، بستهبندی گوشت
- یخ پودری: مناسب برای نوشیدنیهای خاص و خنک کردن بتن.
همچنین بخوانید: قیمت یخساز پودری
۳. نوع سیستم خنککننده را مشخص کنید
بر اساس شرایط محیطی خود، یخساز هواخنک یا آبخنک را انتخاب کنید:
سیستم هوا خنک:
- مناسب برای مناطق با دسترسی محدود به آب
- نصب و نگهداری آسانتر (نیاز به تأسیسات لولهکشی آب خنک ندارد)
- حساس به دمای محیط – در محیطهای گرم، عملکرد دستگاه کاهش مییابد.
- تولید گرمای بیشتر در محیط – میتواند باعث افزایش دمای فضای اطراف شود.
سیستم آب خنک:
- مناسب برای مناطق گرم و خشک که هوا برای خنکسازی مؤثر نیست.
- عملکرد پایدارتر در دماهای بالا – در محیطهای با تهویه نامناسب بهتر عمل میکند.
- صدای کمتر نسبت به مدلهای هواخنک، زیرا فن ندارد.
- مصرف بالای آب – به سیستم تأمین و دفع آب اضافی نیاز دارد.
- هزینههای عملیاتی بیشتر به دلیل مصرف مداوم آب.
۴. فضای در دسترس برای نصب را بررسی کنید
قبل از خرید، ابعاد و محل نصب دستگاه را اندازهگیری کنید. یخساز باید در محیطی با تهویه مناسب قرار گیرد تا عملکرد بهتری داشته باشد. همچنین اگر فضای کافی ندارید، مدلهایی با مخزن ذخیره داخلی انتخاب کنید.
۵. مصرف انرژی و بازدهی دستگاه را ارزیابی کنید
- دستگاههایی با برچسب انرژی کممصرف انتخاب کنید.
- مدلهایی که از تکنولوژی اینورتر بهره میبرند، مصرف برق کمتری دارند.
- بررسی کنید که دستگاه دارای سیستم خاموشی خودکار هنگام پر شدن مخزن یخ باشد.
۶. جنس بدنه و کیفیت ساخت را بررسی کنید
- یخسازهای با بدنه استیل ضدزنگ (۳۰۴ یا ۳۱۶) مقاومت بیشتری در برابر خوردگی و رطوبت دارند.
- اطمینان حاصل کنید که دستگاه دارای عایقبندی مناسب برای جلوگیری از هدررفت انرژی باشد.
۷. ظرفیت مخزن ذخیره یخ را در نظر بگیرید
اگر یخ را برای مدت طولانی ذخیره میکنید، مدلهایی با مخزن ذخیره بزرگ انتخاب کنید. در غیر این صورت، دستگاهی با تولید پیوسته و ذخیره محدود ممکن است گزینه بهتری باشد.
۸. استانداردهای بهداشتی و ایمنی را بررسی کنید
هنگام خرید یخساز، باتوجه به صنعتی که در آن در حال فعالیت هستید اطمینان حاصل کنید که دستگاه دارای استانداردهای ملی و مجوزهای بهداشتی مربوطه را داشته باشد برخی از استاندارد های محصولات فراسرد در بخش زیر عنوان شده است :
INSO 22000 – استاندارد ایمنی مواد غذایی در تولید یخ خوراکی
INSO 5475 – الزامات بهداشتی برای دستگاههای یخساز
INSO 1562 – استاندارد ایمنی و عملکرد تجهیزات سرمایشی
HACCP – تضمین تولید یخ سالم و بدون آلودگی
-گواهینامه سازمان ملی استاندارد ایران (ISIRI) – تأیید کیفیت و ایمنی دستگاه
-مجوز وزارت بهداشت ایران – تضمین سلامت و بهداشت یخ تولیدی
رعایت این استانداردها باعث بهبود کیفیت یخ، افزایش ایمنی و کاهش هزینههای تعمیر و نگهداری میشود و در برخی صنایع غذایی داشتن این استاندارد ها الزامی می باشد.
**نظر شخصی:بهتر است در این بخش استاندارد ها و تاییده های که محصولات ما دارند عنوان شود که در ذهن مخاطب برند فراسرد به عنوان برند با کیفیت ثبت شود .استاندارد های درج شده پیشنهادی هستند. و لزومی به درج همه ی آن ها وجود ندارد.
۹. خدمات پس از فروش و گارانتی را بررسی کنید
- از اعتبار برند و تأمین قطعات یدکی اطمینان حاصل کنید.
- دستگاههایی با گارانتی معتبر و پشتیبانی فنی قوی انتخاب کنید.سعی کنید شرکت های را انتخاب کنید که سابقه طولانی در این صنعت دارند و برای کسب سود های کوتاه مدت وارد این بازار نشده اند تا خیال تان از بابت مشاوره و انتخاب دستگاه مورد نیازتان،کیفیت دستگاه ها، خدمات و گارانتی و …. کاملا راحت باشد.
محاسبه ظرفیت دستگاه یخساز
برای محاسبه ظرفیت دستگاه یخساز، نیاز روزانه به یخ باید برآورد شود. این مقدار به عوامل زیر بستگی دارد:
فرمول اصلاحشده برای محاسبه ظرفیت یخساز
Q=m×Cp×ΔT + m×L + m×Cp(ice)×ΔT(ice)
که در آن:
- Q = مقدار انرژی لازم برای تولید یخ (kJ)
- m= جرم آب موردنیاز برای تولید یخ (kg)
- Cp= ظرفیت گرمایی ویژه آب (4.18 kJ/kg.°C)
- ΔT= اختلاف دمای اولیه و دمای صفر درجه (°C)
- L = گرمای نهان انجماد آب (334 kJ/kg)
- Cp(ice)= ظرفیت گرمایی ویژه یخ (2.1 kJ/kg.°C)
- ΔT(ice) = اختلاف دمای صفر درجه تا دمای نهایی یخ (°C)
مثال محاسباتی
فرض کنیم یک رستوران روزانه 500 کیلوگرم یخ قالبی نیاز دارد و دمای آب ورودی 20°C است. دمای خود یخ نیز باید -5°C باشد. همچنین فرض می شود تولید یخ در دو شیفت 8 ساعته انجام میشود.
Q=(500×4.18×(20−0))+(500×334)+(500×2.1×(0−(−5)))
Q=(500×83.6)+(500×334)+(500×10.5)
Q = 41800 + 167000 + 5250
Q = 213050 kJ
محاسبه توان موردنیاز:
اگر بازدهی سیستم 80٪ باشد:
P=Qη×3600
P=2130500.8×3600=74 kW
زمان تولید یخ:
- زمان تولید یخ کاملا وابسته به ظرفیت دستگاه شماست. به عنوان مثال در مجموعه فراسرد می توان به دسته a یخساز های قالبی اشاره کرد. این دسته از یخسازهای قالبی جزو گروه قابل حمل یا پرتابل هستند که دارای 4 ظرفیت مختلف: 16، 24، 32 و 48 قالبی می باشند. قالب های این نمونه معمولا 12.5 کیلویی است و در طول شبانه روز می توانید 2 الی 3 مرتبه یخ برداشت کنید.
- برای مثال مورد نظر اگر دستگاه 24 قالبی را انتخاب کردید ،این دستگاه می تواند در دو شیفت 8 ساعته تقریبا 300 کیلوگرم یخ تولید کند. برای انتخاب بهینه و درست و جلوگیری از ضرر های انتخاب اشتباه بهتر است در این مورد با کارشناسان مجموعه فراسرد ارتباط برقرار کنید.
نتیجهگیری:
بنابراین، یک دستگاه با توان حداقل ۷۳ کیلووات برای این رستوران موردنیاز است. اگر تعداد شیفتهای کاری یا زمان تولید تغییر کند، ظرفیت دستگاه موردنیاز نیز تغییر خواهد کرد.
.باتوجه به فعالیت خود می توانید ظرفیت مورد نظر خود را محاسبه کنید تا یک دید کلی نسبت به دستگاه مورد نیاز خود داشته باشید اما بهتر است برای راهنمایی دقیق تر و لحاظ کردن موارد تخصصی تر نسبت به صنعتی که در آن فعال هستید ،باکارشناسان مجموعه فراسرد به شماره 62999315-021 تماس حاصل فرمایید.
❄ بهتر است برای انتخاب دقیقتر، با کارشناسان مجموعه تماس گرفته شود تا شرایط محیطی و سایر جزئیات نیز بررسی شوند.
نکات نگهداری و افزایش عمر دستگاه یخساز
تمیزکاری دورهای
- شستوشوی سیستم داخلی با محلولهای ضدباکتری
- جلوگیری از تشکیل رسوبات آهکی
بررسی عملکرد کمپرسور
- سرویس و شارژ گاز مبرد در فواصل منظم
- بررسی نشتهای احتمالی در سیستم تبرید
کنترل مصرف انرژی
- خاموشکردن دستگاه در ساعات غیرضروری
- استفاده از عایقبندی مناسب در اطراف مخزن یخ
مزایای استفاده از یخسازهای صنعتی
استفاده از یخسازهای صنعتی در محیطهای تجاری و صنعتی مزایای متعددی دارد که شامل موارد زیر است:
- تأمین مداوم و پایدار یخ – برخلاف روشهای سنتی، یخسازهای صنعتی توانایی تولید یخ بهصورت پیوسته و با ظرفیت بالا را دارند، که باعث جلوگیری از کمبود یخ در مواقع ضروری میشود.
- صرفهجویی در هزینهها – با داشتن یک دستگاه یخساز، نیازی به خرید یخ از منابع خارجی نیست که این امر در طولانیمدت موجب کاهش هزینههای عملیاتی میشود.
- کنترل بهداشتی و کیفیت یخ – یخ تولیدشده توسط دستگاههای صنعتی در شرایط کاملاً بهداشتی و با آب تصفیهشده تولید میشود، که از ورود آلودگیها جلوگیری کرده و کیفیت یخ را بهبود میبخشد.
- کاهش اتلاف انرژی و آب – مدلهای مدرن یخسازهای صنعتی به سیستمهای بهینهسازی مصرف انرژی و آب مجهز هستند که باعث کاهش هزینههای جانبی و بهرهوری بالاتر میشود.
- تنوع در نوع یخ تولیدی – بسته به نیاز صنایع مختلف، دستگاههای یخساز میتوانند یخهای قالبی، ، پولکی، پودری و … تولید کنند که برای مصارف گوناگون مانند نگهداری غذا، حملونقل دریایی، و تولید نوشیدنیهای سرد مناسب هستند.
- افزایش بهرهوری در صنایع غذایی– در رستورانها، کافیشاپها و کارخانههای تولید مواد غذایی، داشتن یخ باکیفیت بالا موجب بهبود کیفیت نگهداری و سرو غذاها و نوشیدنیها میشود.
- سازگاری با محیطهای مختلف – برخی از مدلهای یخساز صنعتی دارای سیستم هواخنک یا آبخنک هستند، که بسته به شرایط محیطی میتوان مناسبترین گزینه را انتخاب کرد تا کارایی دستگاه افزایش یابد
- کاهش فضای ذخیرهسازی یخ – بهجای نیاز به مخازن بزرگ برای ذخیره یخ، دستگاه یخساز بر اساس نیاز، یخ تولید میکند که این امر باعث صرفهجویی در فضای انبار و جلوگیری از هدررفت یخ میشود.
- عملکرد هوشمند و خودکار – یخسازهای پیشرفته دارای سنسورهای خودکار و سیستمهای کنترلی هستند که میزان تولید یخ را بر اساس میزان مصرف تنظیم میکنند و در صورت پر شدن مخزن، دستگاه را بهطور خودکار متوقف میکنند.
با توجه به این مزایا، یخسازهای صنعتی در بسیاری از صنایع و مشاغل، از جمله رستورانها، هتلها، کارخانههای صنایع غذایی، ، شیلات، آزمایشگاهها ،مراکز نگهداری مواد حساس و… کاربرد گستردهای دارند و به بهینهسازی فرآیندهای کاری کمک میکنند.
بیشتر بخوانید: تفاوت یخساز قالبی خانگی با یخساز قالبی صنعتی
نتیجهگیری
انتخاب دستگاه یخساز مناسب نیازمند بررسی دقیق ظرفیت موردنیاز، نوع یخ، مصرف انرژی و استانداردهای مهندسی است. در این مقاله، نحوه محاسبه ظرفیت یخساز با ذکر مثال توضیح داده شد. همچنین، استانداردهای بینالمللی و نکات نگهداری برای افزایش طول عمر دستگاه بررسی شد.
