کامل ترین تفاوت دیگ بخار و دیگ آب گرم

آیا تا به حال به سیستمی شامل دیگ بخار یا یک دیگ آب گرم برخورده اید؟ آیا این دو تجهیز درواقع یکسان هستند یا با هم متفاوتند؟ در این مقاله به بررسی تفاوت دیگ بخار و دیگ آب گرم، مزایا و معایب هر یک از این دو تجهیز پرداخته ایم. در صورتی که به این موضوع علاقمند هستید پیشنهاد می کنم این مقاله را مطالعه فرمایید.

بررسی تفاوت‌ دیگ بخار و دیگ آب گرم

ممکن است در یک نگاه، به سختی متوجه تفاوت دیگ بخار و یک دیگ آب گرم شوید با این حال تفاوت های زیادی بین دیگ های بخار و دیگ های آب گرم وجود دارد که شامل اجزا، طراحی، بسیاری از لوازم جانبی و نیز مکانیسم های کنترلی متفاوت است.

بیشتر بخوانید: یونیت هیتر چیست؟

بر این اساس، هر یک از این دو تجهیز، کاربردهای خاص خود را دارند. در کد ASME BPV (Boiler and Pressure Vessel Code), Section IV حداقل الزامات برای طراحی ایمن، نصب، راه اندازی و بازرسی این دیگ ها بیان شده است طبق این کد، دیگ بخار یا آب گرم باید دارای مواردی باشد از جمله:

• فشارسنج (یا ارتفاع سنج) یا دماسنج
• محدوده دما یا فشار کاری یا عملیاتی
• قطع خودکار Low-water fuel در دیگ های آب گرم با بیش از 400,000 btu/hr
• مقررات مربوط به انبساط حرارتی

مزایا و معایب دیگ بخار

در ادامه، مزایا و معایب این دو نوع از دیگ، بیان شده است؛

دیگ بخار

بخار منبع انرژی قدرتمندی است و در دمای اشباع، در سیستم ها، با فشار حرکت می کند بنابراین در یک دیگ بخار،کنترل فشار اهمیت زیادی دارد و فشارسنج یکی از اقلام حیاتی در این نوع از دیگ هاست.

مزایای یک دیگ بخار شامل:

• انتقال حرارت کارآمد

بخار، ظرفیت انتقال حرارت بالاتری نسبت به آب گرم دارد بنابراین امکان انتقال گرمای کارآمد را فراهم می کند. برای مثال به کار بردن دیگ بخار برای گرمایش ساختمان می تواند موجب گرمایش سریع تر و موثرتر به ویژه در فضاهای بزرگ یا ساختمان هایی با چندین طبقه شود.

بیشتر بخوانید: بار گرمایشی چیست

• زمان پاسخ سریع تر

دیگ های بخار امکان پاسخ سریع به تغییرات تقاضا را فراهم می کنند. هنگامی که نیاز به گرمایش ناگهانی افزایش می یابد، بخار می تواند تقریبا فورا تامین شود و زمان لازم برای رسیدن به دمای مورد نظر کاهش می یابد

• قابلیت اطمینان و طول عمر

سیستم های گرمایش بخار دارای سابقه قابل اعتمادی هستند به عنوان نمونه، بسیاری از دیگ های بخار قادرند برای چندین دهه گرمایش مناسب یک ساختمان را تامین کنند. دیگ های بخار در صورتی که به درستی نگهداری شوند، عمر طولانی دارند و هزینه های تعمیر را کاهش می دهند

در مقابل معایب و محدودیت هایی نیز متوجه دیگ های بخار است که از جمله آن ها مواردی است که در ادامه به آن ها اشاره شده است:

• نگرانی های ایمنی

دیگ های بخار در فشارهای بالاتری نسبت به دیگ های آب گرم کار می کنند و خطرات ایمنی بالقوه ای را به همراه دارند. بخار پرفشار در صورت عدم رعایت اقدامات احتیاطی می تواند باعث سوختگی شدید شود. علاوه بر این نشت و انتشار بخار در محیط می تواند منجر به ایجاد شرایط خطرناک مانند سوختگی یا حوادث دیگر شود

• عملکرد پر سر و صدا

این دیگ ها می توانند بسیار پر صدا باشند زیرا بخاری که از طریق لوله ها جریان می یابد می تواند صدای خش خش بلندی ایجاد کند. این موضوع به ویژه در ساختمان های مسکونی مشکل ساز خواهد بود

• گرمایش ناهموار

سیستم های گرمایشی بر اساس دیگ بخار، گاهی می توانند منجر به گرمایش ناهموار در سراسر ساختمان شوند زیرا بخار ممکن است به طور یکنواخت در لوله ها توزیع نشود به این ترتیب، این موضوع می تواند به ایجاد مناطق خیلی گرم یا خیلی سرد در ساختمان منتهی شود

دیگ آب گرم

همانطور که از نام این تجهیز بر می آید، یک دیگ آب گرم، برای گرم کردن آب استفاده می شود. دیگ آب گرم از Aquastate برای سنجش دما استفاده کرده و مدارها را بر این اساس باز و بسته می کند.

با توجه به اهمیت کنترل دمای مورد نظر برای آب، در این نوع از دیگ ها، دماسنج یک جزء حیاتی محسوب می شود.  سیستم هایی بر مبنای دیگ آب گرم، به پمپ های گردش (Circulating pump) برای عبور موثر آب گرم شده در دیگ، نیاز دارند.

گردش آب گرم اغلب توسط یک سوئیچ جریان کنترل می شود و در این صورت می توان اطمینان حاصل کرد که در صورت لزوم، گردش آب مورد نیاز به درستی صورت می گیرد.

یکی از مثال های کاربرد دیگ های آب گرم، سیستم های هیدرونیک (Hydronic) است. این سیستم از آب گرم، برای ایجاد گرمایش و گردش آن در ساختمان های دارای سیستم های HVAC در ماه های سرد سال استفاده می کند. مصارف آب گرم خانگی نیز یکی دیگر از کاربردهای رایج آب گرم است که می تواند توسط دیگ های آب گرم تامین شود.

مزایا و معایب دیگ آب گرم

مزایای یک دیگ آب گرم شامل:

• بهره وری انرژی

آب گرم، گرما را برای مدت طولانی تری حفظ کرده و نسبت به بخار، آن را به طور موثرتری منتقل می کند در نتیجه این دیگ ها برای حفظ دمای ثابت، به انرژی کمتری نیاز دارند که موجب کاهش مصرف انرژی و کاهش هزینه های عملیاتی خواهد شد

• کنترل دما

دستیابی و حفظ یک محدوده دمایی خاص، با استفاده از دیگ های آب گرم، آسان تر است در صورتی که دیگ های بخار، به دلیل نوسانات فشار و توزیع، اغلب دماهای متفاوتی را ایجاد کرده که دستیابی به کنترل دقیق را چالش برانگیزتر می کند

• ایمنی

به طور کلی دیگ آب گرم ایمن تر از دیگ بخار است. دیگ های آب گرم، در فشار کمتری نسبت به بخار کار می کنند و خطر انفجار یا سایر حوادث مربوط به فشار بالا را کاهش می دهند.

• تعمیر و نگهداری

دیگ های آب گرم در مقایسه با دیگ های بخار، طراحی ساده تری دارند و نیاز به تعمیر و نگهداری در آن ها کمتر است. دیگ های بخار شامل اجزای پیچیده ای مانند تله بخار، تنظیم کننده فشار و خطوط برگشت میعانات هستند که بیشتر مستعد نقص بوده و نیاز به بازرسی و نگهداری منظم دارند. دیگ های آب گرم با قطعات متحرک کمتر، معمولا نگهداری و عیب یابی آسان تری خواهند داشت

• کاهش آلودگی صوتی

دیگ آب گرم، معمولا بی صداتر از یک دیگ بخار کار می کند. حرکت بخار در لوله ها می تواند صدای خش خش، کوبیدن یا سایر صداهای مخرب را ایجاد کند. در مقابل دیگ آب گرم، کمترین صدا را تولید کرده و محیطی آرام تر و راحت تر را  فراهم می کنند که به ویژه در ساختمان های مسکونی اهمیت بیشتری دارد

استفاده از دیگ آب گرم، محدودیت و معایبی نیز خواهد داشت که دو مورد زیر از جمله موارد مهم است:

• ظرفیت حمل حرارت محدود

دیگ آب گرم در مقایسه با یک دیگ بخار، ظرفیت انتقال حرارت کمتری دارد. این بدان معنی است که دیگ های آب گرم ممکن است برای کاربردهای صنعتی در مقیاس بزرگ که به بارهای حرارتی بالا نیاز دارند، مناسب نباشند. دیگ های بخار برای رسیدگی به چنین نیازهای گرمایشی مناسب تر هستند

• پاسخ حرارتی کندتر

دیگ آب گرم عموما پاسخ گرمایش کندتری نسبت به دیگ بخار دارد. بخار با داشتن سرعت انتقال حرارت بالاترنسبت به آب گرم، امکان گرمایش سریع تر را فراهم می کند. در شرایطی که گرمایش سریع، ضروری است این موضوع یک نقطعه ضعف محسوب می شود

بیشتر بخوانید: کویل سرمایشی و گرمایشی چیست

سخن پایانی

دیگ های بخار و آب گرم هر یک مزایا و معایب خود را دارند. درک درست سیستم مورد نظر و نیازهای متناسب با آن، کمک می کند هر یک از این دو تجهیز را در جای مناسب خود به کار بریم و به این ترتیب می توان اطمینان حاصل کرد که از مزایای آن ها حداکثر بهره را برده و بازده سیستم خود را افزایش داده ایم.

کارشناسان شرکت فراسرد آماده اند تا در صورت نیاز به مشاوره، شما را راهنمایی کنند. به این منظور لطفا با ما تماس حاصل فرمایید.

سوالات متداول